Тений «Марий ушемын» эртарыме Агавайремже 29 майыште лиеш. Тудо 10.00 шагатлан тӱҥалеш.
Тумер отысо Агавайремыш тӱҥ шотышто Йошкар-Олаште илыше-влак чумыргат. Тыгак кажне ийын Медведево, Оршнаке, Советский, Кужеҥер, Марий Турек, Волжский да моло районла гычынат юмынйӱла пайремышкына толыт.
Агавайрем – 1990-ше ийла тӱҥалтыште тарватыме марий йӱла пайрем-влак кокла гыч ик эн ончыл пайремже. Тиде шошо пайрем шӱлышак 1991 ийыште «Ошмарий-Чимарий» юмынйӱла ушемым шочыкташ да вара тудым Москошто регистрироватлаш шӱкалтышым ыштен. Тыште кугу рольым писатель Александр Михайлович Юзыкайн ден марий онаеҥ Алексей Изергиевич Якимов шуктеныт. Сандене нунын да ончыл тӱҥалтыште марий йӱла верч талын шогышо моло-влакынат лӱмыштым порын шарналтена. Ты радамышкак Шернур район гыч «Марий ушемын» чолгаеҥже Михаил Егорович Шиляевым, Параньга район гыч Аркадий Александрович Даниловым, Советский район Николай Иванович Шабруков ден Иван Михайлович Стрельниковым да молымат ешарыман.
Марий Мер илыш каҥашыме радам:
Йӱла почеш кумалаш тӱҥалме деч ончыч марий-влак ожнысекак шке илыш радамыштым каҥашен лектыныт.
– Арня гыч арняш, идалык гыч идалыкыш илен лекме радамым радамлымаш.
– Марий илыш таче могай кӱкшытыштӧ: могай лектыш да могай уто-сите лийын ӱмашсе Агавайрем гыч тенийысе Агавайрем марте;
– Марий илышым саемдымаште Агавайремыш погынышо мер калыкын темлымашыже-влак.
«Тумер отышто» тенийысе Агавайремым эртарыме радам:
– Агавайрем Кугу Юмылан пелештымаш.
– Тӱҥ Тӱҥалтыш Тӱнян кугу ешыже – Кава Юмылан, Мланде Авалан, Ош Кече Авалан, Шӱдыр Авалан, Тылзе Авалан, Пыл Ава, Мардеж Ава, Вӱд Ава, Кӱдырчӧ Кугу Юмо, Волгенче Кугу Юмылан пелештымаш;
Агавайрем модыш-влак:
Агавайрем кумалтыш – шошо пагытын йӱла радамжым иктешлымаш. Сандене тудо кумалтыш семын гына огыл, сандене тудо пӱртӱсын помыжалт шуын, иланаш тӱҥалме жапше семын палемдалтеш. Сандене ты пайрем жапыште марий еҥ пӱртӱс вий помыжалтмым утларак шижын. Тидлан кӧрак Юмылан пелештыме, радамым шуктымо деч вара таҥасымашым эртарен. Тений тыгайрак модыш-влак лийыт:
– Лӱҥгалтыш дене лӱҥгалтымаш;
– Пикш дене лӱйкалымаш;
– Таҥасен куржталмаш;
– Тоям шупшын таҥасымаш;
– Вий-куат патырлыкым ончыктымаш (пундышым нӧлтен таҥасымаш) да молат.
«Юмарий» юмынйӱла школын иктешлымашыже:
2015 ий декабрь гыч «Марий ушем» пелен «Юмынйӱла» школышто марий самырык-влакым юмынйӱла радамлан туныктымо. Нунын кокла гыч тачысе кечылан кум-ныл еҥже юмынйӱла радамым сайын тунемыныт. Ынде онаеҥ пелен полышкалыше семын шогалташат лиеш.
– Тунемше-влаклан тӱҥалтыш курсым эртыме нерген лӱмпалым кучыктымаш (свидетельстве);
– Курсым сайын тунем лекше, ямдылалт шушо икмыняр рвезылан Онаеҥ теркупшым упшалтымаш;
– Нуным пелештен шогышо онаеҥ пелен учо (полышкалыше) семын шогалтымаш.
Агавайрем кумалтыш жапысе чон кумыл ойыртем:
– Ты кумалтыш жапыште Агавайремыште кӱсле сем йоҥген. Меат кӱслезым муына да пайремышкына ӱжына манын ӱшанена;
– 2016 ийыште Йошкар-Ола воктенысе Тумер Агавайрем отышто тыгак марий юмынйӱла нерген почеламут, муро да каласкалымаш-влак йоҥгалтыт.
Марий кумылан-влакым чыландамат пагален ӱжына да Агавайремыш корным муыда манын ӱшанена.
Пагален,
«Марий ушемын» («Союз мари») вуйверже
MariUver 
Пеш сай мероприятий,молодец улыда!
Паша сай, но молан тошто тылзе дене лектыда Агавайрем Юмылан кумалаш? Тиде лиеш 24 кече тылзе шот дене. Кушыл Юмылан тыге лектыт мо? Калык тугакат лугалтын пытен, тыгеже ала ыштыман огол ыле?
Ираида, туныкто лучо Мер Канашын енже-влакым, нуныжо тылзе уым веле огыл, эн ондак и логарыштым арака дене темат, ик верышт нергенат огыт мондо, эрлашыжым кумалаш кусотыш каят!
Йодыш тый декет.Марий удырамаш , кусотыш кошшо , енын марийже дене перныл кошташ праваже уло МО? Тый шкендым пеш ко улам, ушан-шотанла ончыкташ точет.Мочаев йолташет тыгай языклан тыге ойла ыле шке жапыштыже-мый крещенный омыл, мыйын языкам уке, мый 5 удырамаш дене иканаште коштам.
Кусотыштыжо вара молан коштыт? Раз тиде илышыште МОМ шонем, тудым ыштем манын.
Вес уда койышет,ик передачым онченам ыле, пеш православный -влакым мыскылет, черке купол нерген да тылеч молат.Умло, ушанрак лийман, вес религийым мыскылен, марий йулаш еным от ушо!!!
А Таныгинже предвыборный кампаний годым пелтортала койо, видеороликым Торъял кундемыште агитаций жапыште возымо, интернетыште ужым.Кушто тендан рушла возем » мудростьда»??????? Юмын пашан айдемыже улат, а илышын йыжынжым нер мучаш деч умбакыже ужын ок мошто!Молан тый политикыш шушкылдат, умшашкет МО шуын, тудын ойлыштат.Намыс!!!!
Королек, коштмыж годым сортам кучен шогенат мо? )
Йолдаш Королек ! Не связанные друг с другом вещи возгалет. Ираида ышке шонымашыжым гына йодо, а тый какую-то хрень несешь не по теме.
»Какую хрень несешь не по теме»….Йолташ Александр, умылтарыза, марий йула почеш , »сулык»уло але уке?
Йолташ Александр! Вопросы все конкретные и по вышеуказанной теме — о религии!
Пагалыме Ираида Александровна!
Кечым палемдыме дечын ончыч шуко каҥашымаш лие. Южо онаеҥ тиде кече эррак лиеш манеш, южыжо нимат огыл манын каласеныт. 29-ше майым палемдыме годым икмыняр татым шотыш налме. Эн ондак тиде «Марий кумалтыш мут радам шамыч» брошюрышто тӱҥ онеҥ А.И.Таныгинын палемдымыже: «Агавайрем эртарыме жап ик семын ок тол. Тудым шошо ага тӱҥалме деч ончычат, шукыж годым шошо агам мучашлымеке, кеҥеж Миколо ден Мланде шочмо кече коклаште пайремленыт…»
Эше весыжат уло: тиде кече дечын вара «Марий ушем» активын пеш шокшо мер паша пагыт тӱҥалеш, тидлан кӧра вес рушарням ойырен шына керт.
Сандене палемдыме кечым Агавайремым эртараш келшыше кечылан шотлена да пайремышке уло кумылын ӱжына.
Аноним, а мый вет и дословно возен омыл, тудо Мочаев дене манын.Шке жапыштыже Ираида Александровна Мочаевын йолташыже лийын, командыштыже ик эн кулешле айдеме .Марий Ушем вуйлатыше Козлов В.Н. умбаке шуко кулешле огыл мутым ойлен, шке шинчам дене шке жапыштыже «Марий Эл» газетыште лудынам, да тыгай фотожо уло ыле-пуйжым шыриен воштылеш….
Садлан , мый тендан олмыштыда лиям ыле гын, нигунам тудым пагалыме манын Ом возо ыле! Марий Ушемым кошарташ пашам ыштен. Тынаре чытен лектын улыда Марий Ушемын активистше-влак, рушла возем-тиде ситуацийыште гордость надо иметь!
Мыйым тыге гына огол игылтыныт, садлан коваштем огеш чытырне, мылам те судья огыдал, чонет лыпландаре. Шкендым король воктене ужат да, шонышетше лавыраште почанеш. Юмо торлыже.
Королек, тиде король огыл, словарьым кидыш налаш темлем, тиде кайык.
Мый нимомат игылтын возен омыл. Шкендымат изиш торлаш, самооценкет нерген шоналташ.Шукыж годым тый вет »ведомый», а »ведущий» лийын отыл, т.е енын пашажым шуктенат, мутшым да шонымашыжым озвучиватленат!
А Мочаев В.А. шотышто,тудын ик ойыртемалтше койышыжо уло, воктенысе удырамаш-влакым шке лавыра пашаштыже, и политикыште тыгак кучылтеш.
Мда… из мухи слона раздули )))
Не скажи….Почему всего лишь 20% марийцев относят себя к язычникам! Почему МТР так тяжело распространяется среди марийцев?
Это вопрос , конечно же, не к Марий Ушему!
Если вы »главнокомандующий карт» и в дальнейшем будете выставлять себя в таком виде, как на вышеприведенном видео, извините,за вами люди не пойдут.Это касается и тех , кто пропагандирует марийскую языческую веру.Надо научиться критически относиться к себя.
Можете сказать мол, православие поддерживает государство.Но Таныгин А.И. в рядах Мер Канаша,т.е наделен властью.Орденом Дружбы награжден.А кто мешает идти и просить власть помочь создать все условия для культивирования МТР!?
И вообще в учении много не понятного. К примеру, откуда и как по марийскому календарю отмечается год черепахи? Черепаха как связана с марийцами?
Бред какой то…..
Я с тобой согласен что МТР давят, давит РПЦ, не гласная пропаганда уничтожению неоязычников, что власти. Предпочитаю свою родную традиционную веру, веру наших предков, веру наших отцов и дедов.. Но мы не язычники и мы человеческую кровь не пьем и человеческое тело не жрем. На счет Таныгина А.И. он полностью подчинил себя Маркелову, уже не думает о марийском народе и не Ош кого Юмо. Как в народе говорят про Таныгина «свадебный король». .Верховным картом должен быть не зависимый и непререкаемый, но не Таныгин А.И. он уже давно утратил себя как верховный карт.
Мый мом и олясем.
»Тело не жрем…» Так без жертвоприношения эта религия не существует.
Мый вур дене варнымем ок шу.Мылам вольыкым, сурт кайыкым шушкылмо дене кумалмаш ок келше, нигомат да нимомат пуштмем ок шу.
Марий ушем пеш чын ышта! Агавайремым пасу паша пытымеке эртарат. Кумалтышат нунын шот дене эрта! Молодец улыда!
Мари ушем Бирска обратится в отдел культуры Бирска с просьбой пригласить на день города Бирска Анатолия Зарецких. Такого ещё не было, чтобы на общегородском празднике здесь выступал профессиональный марийский артист. Посмотрим, пойдут ли навстречу.К торжествам к 100-летию Мари ушем в Бирске городского зрителя надо заранее подготавливать..
Поро!
Пеш пармай (чын) ойлет, Илья йолташ.
Ме тый денет ту:рыс келшена.
Изишак ий йодыш лектын шинче (очыни, тидым «Марий ушемлан» тореш шонышо-влак лу:мынак культивироватлат):
— Бирскыште ме шке ыштена. Тышке ида шу:шкылт, маныт
Да, пытартыш жапыште мемнан кумылна тидын шотышто изишак лушкыш.
«Тугеже ыштыза», — манна.
А ме 100 ийым Марий Элыште кумдан палемдена — икмыняр кече почела да ту:рло: йодыш дене.
Сандене, «эрвел йодышым» шотыш налын, ме изишак «лыпланышна» тидын шотышто.
Но икте гына тургыжландара: «ида шу:шкылт» манын ойлышо-влак шкешт нимом ышташ огыт ту:н:ал — нунын тидлан шотышт (артамышт) шагалрак.
Илыш ончыкта. Мемнан кумылна йомын огыл.
Шыже марте «Марий ушем» конференцийым эртара. Да тушто ятыр йодышыжо рашемеш.
А моло йолташ-влак деке «Марий ушем» лу:м дене йодмаш:
Юмын пайрем нерген мутланыме годым айста икте-весым огына мыскыле. Иктаж-кушто вес вере.
Але марий коклаште конференцийым (тыглай ма погынымашым) поген, разборкым ыштена.
Умылена, вет чоным корштарыше йодыш шуко погынен.
Мемнам шеледат да шеледаш ту:н:алыт.
«Марий ушем» шотыштат о:пке мутым каласен кертыда. Тидымат умылена. Но чыным каласеда гын, ме огына о:пкеле. А у:мбакына шоякым кышкыше-влак — мемнан деч тура вашмутым вучен шогышт.
Мемнан вашмутна лийшаш — ме марий лийынна, улына да марий кодына!
Мыйжат Марий улам да марий айдеме кодам!
Марий Ушемлан мый йодышым шынден омыл возымаште.»‘Лавыра кышкымыжым» кушто муында мыйын возымаштем??? Публичный айдеме улыт гын , шкендым кучен моштыман.Мый лач тендан возымо сайлыме кампанийысе видеоматериал нерген возем.
»Разбор полётов», вес вере.Кушто, кунам? Да, нигунам.Мыланна, марий-влаклан ,тидлан кунна ок сите.Йонылышнам торлаш. Шукынжо опкелен вес марийым мыскелана , ой тудо вес вераште манын.Те умылтарыза, ончыктыза марий енланже чимари эн »уникальный» да кулешле манын. 60% марийже так нимогай вераштыжат нимогай элементарный понятийже уке….