
Марий кугыжаныш университетын ик полатше воктен «Марий тиште» лӱман сымыктыш объектым почыныт. Тудо марий йӱкпале да акрет годсо марий тамга-влак дене сӧрастаралтын.
МарКУ-н Калыкле тӱвыра да тӱвыра-влак кокласе кыл институтшылан 10 ий темын. Тыгай лӱмгечылан пӧлеклалтше шке шотан пайрем радамыште оҥай паша шукталтын да ятыр вашлиймаш эртен, воза «Марий Эл» КТРК.
Фотосӱрет-влак:
MariUver
Поро кече лийже!!! Темлем тыгай мутланымашым почаш.
XXI курым да Юмыйÿла
Юмыйÿла ончыкыжымат аралалт кодшо да куатшым кугемден толжо манын шонена гын, тудым илыш йогынын вашталтмыже семын уэмден, пойдарен шогаш кÿлеш. Юмыйÿла кызытсе да ончыклык калыклан пиалым муашыже эҥертыш лийшаш, кажне еҥлан Юмо пÿрымым шуктен илаш туныктышаш, таза кап-кылан, илышым йöратыше, поро кумылан, тыматле, чатка, чулым, чолга, ÿмыржö мучко уш-акылжым, вий-куатшым кече гыч кечыш пойдарен шогышо, шке мастарлыкшылан келшыше илыш корным ойырен налын, шонымашышкыже шуын моштышо, калык коклаште пагалымашым сулен налын кертше, тÿвыргö лектышан айдеме лияшыже полшышаш.
Юмыйÿла кажне айдемым, ешым, мер илышым, пÿтынь калыкым шке помышышкыже налын, шулдыр йымалныже виктарен ашнышаш, Юмылан ÿаныше-влаклан кызытсе да толшаш нелылык-влакым сеҥен лекташ полшышаш. Технологий, эл да калык-влак кокласе вашкыл писын да пеш туран уэммылан кöра илыш-шот, илыш койыш, артам писын вашталтме жапыште мари калыклан чын, шке ыҥгайлыклан эҥертен, илыш корным рашемден пуышаш, йомын коштын шаланен пытыме дечын аралалташ ситыше вийым пуышаш.
Тидлан верчын Юмыйÿлам, курымла годсо шÿм-чон поянлыкнам чыла могырымат кумдан шымлен лектын, икгай саманан (ик принцип-влак негызеш) иктешлыме Юмыйÿла тынын тÿҥ негызшым рашемдыман. Тидын годым кугезе сугынь-влакым пуалтен, шоктын, нöштылын кÿктен лукмо дене гына серлагыман огыл. Пÿтынь сандакыкысе тÿвыран уэмдалтме радамжым умылен, мари калык тынын илыш йогын почеш умбакыже кузе вашталтшашым сайын пален налаш кÿлеш. Чыла тидым шукташлан Юмыйÿла верч шогышо онаеҥ, кумылзо тале еҥ-влаклан шкаланыштат пеш чот шуко тунемаш кÿлеш: марий йÿлан гына огыл, тÿнямбалсе тын-влакын историйыштымат пален налаш тыршыман. Тиддеч посна пеш шуко мыланна тунемаш кÿлеш мер илышым иктöрлык негызеш чын виктарашлан, рвезе тукым дене моштен пашам ышташлан.
Юмыйÿла калык илышым виктарен кертше вий лийже манын шонена гын, тудо йырым йыр улшо пÿртÿсын илыш вийжым арален кодышаш верч уло вий дене тавадан шогышаш. Вет пÿртÿс, тыгак чыла чонан-влак, нунын пелен кажне айдемыжат, Юмын чурий-вылышыже, сынже гына огыл, тудын вÿр-шерже, кунжо, тÿҥжö, вожшо, ырымже, вий-куатше. Ме йырна илыше рвезе тукымым, öрдыж гыч толшо калык-влакым Юмым (пÿртÿсым) перегаш, жаплаш, чаманаш, тудын жапын-жапын палдырныше шыдыжым чытен лекташ туныктышаш улына.
Юмо чыламат чыта да мемнамат чытен илаш, ачам-авам жаплаш, кугурак мутым колышташ, изиракым чаманаш туныкта. Юмын вийжым чыла калык ужеш, Юмылан ÿшаныше-влакын кеч-кунамат поро шÿм-чонан улмыштым ончен, нунын илыш-шотыштым эскерен чын илаш тунемеш. Тидым шотыш налын, ме шкенан порыснам эше келгынрак умылышаш да рвезе тукымым ты сомыл деке шупшылшаш улына.