Кузе Финн сар тӱҥалын

Але Майнилам лӱйкалымылан 80 ий

Кылме тылзын 26-шо кечынже 1939 ийыште финн чек воктен улшо Совет ушемыш пурышо Майнила ялым артиллерий гыч лӱйкаленыт. СССР тидым «Финляндийын провокацийже» манын. Чынжым гын тиде ялым НКВД-ын лӱмын ыштыме отрядше лӱйкален.

28.11.1939 ий «Марий коммуна» газет тыгерак возен: «Финляндский военщинын наглый провокацийже. Ленинград, 26 ноябрь (ТАСС). Ленинградский округ штабын увертарымыже почеш, 26 ноябрьыште 15 часат 45 минутышто Майнила деч ик километрлан северо-западышкыла расположитлалтше мемнан войска ӱмбаке финляндский территорий гыч артиллерий дене кенета лӱйкаленыт. Фин-шамыч чылаже орудий дене 7 гана лӱеныт. 3 красноармеец да 1 младший командир колен, 7 красноармеец, ик младший командир да ик младший лейтенант сусырген. Верыште расследоватлашлан округ штаб Первый отделын начальникшым полковник Тихомировым колтымо. Провокаций фин шамычын артиалетыштым ыштыме районышто расположитлалтше частьлаште пеш кугу возмущенийым луктын».

Тидын шумлык совет виктер финн правительствылан келшыдымаш нотым кучыктен. Да финн войскам пысман деч 20-25 уштыш тораш мӧҥгештараш темлен. Финляндий шке вашмутан нотыштыжо ялым совет ушем могырым лӱйкаленыт ман серен. Суоми нигузе саде ялым лӱйкален кертын огыл — чек воктен финн-влакын нимогай артиллерийышт уке, поснак тораш лӱйкалыше пушкышт, возымо кагазыште.

Кызыт, касвел историк-влакын шонымышт почеш, тунам саде ялым НКВД-ын лӱмын ыштыме отрядше лӱйкален ман шотлат. Совет ушемлан Финляндий ваштареш сарым тӱҥалаш амал кӱлын да тыге ыштеныт.

Тиде инцидент деч кок кече вара Совет ушем Финляндийыш керылт пурыдымаш нерген пакт деч отказлен. Да ныл кече гыч пошкудо эл ваштареш войнам тарватен.

MariUver

«Марий коммуна» газет гыч текстым Арто Мойсио пуэн