Таче йӱдым марий калыкнан поро йолташыже финн Леэна Лаулаяйнен (18.09.1939—15.12.2017) ты тӱня дене чеверласен… Поэт почеламутшо дене ила. Тыште марий илыш дене кылдалтше почеламут-влакым чумырымо.
Леена Лаулайайнен
Тыматле Маршан
Сур кӧгӧрчен гай чоҥештылше
Эр тӱтыраште
Кылмыше шемлогын вачӱмбалне
Маршан шокталтен шомакдыме мурым.
Ончал мӱкш-влакын
Кушталтымыштым, Маршан!
Эрте нунын дек пувурса вондо воктечын,
Тушто ший памаш ушна эҥерыш
Да кайыккомбо еш
Кугу ваштар йымалне йӱштылеш
Тушто, канде пӧртыштӧ
Курымашлык ой-влак илат.
Вӱдкайыкын муржо пычкемышыш керылт пурен
Шӱйым шуялын
Вуйым тыҥге-туҥге савыркален
Ийын, келанен вӱд йымалне
Чоҥештат ер ӱмбалне
Да куштат тымыкым пӱчшо
Йӱксавышым колмешке
Вӱд йымалне йӱдвошт чонан-влак ийын модыт
Кече велке ончен,
Икте-весым вучен умылат:
Тӱня улеш кайык муно, алят.
***
Акрет годым Иктӱкан миен шуын
Кугу эҥер деке. Коден янлык-кайык-влакын капкам
Савырнен курыкысо каза тукымын кугыжашкышт да
Ош комбо-влакын кудышт гыч
Шӱдыр деке вошт
Тул да шикш гоч чоҥешта.
Ал эрдене
Кунам кече изи курык ӱмбач вола
Иктӱкан ерысе ший вӱдыш
Йӱштылаш шуҥгалтеш. Тунам, йолташем
Тыят тудым ужын кертат.
Тудо шуэн вашешта йодыштметлан.
Иктӱкан шӱм-чон йодмым веле
Тунемын ужаш.
Пий-влак
Арам тудым шеҥгечынже поктылыт.
Лач южгунам, кунам кумда эҥер сереш
Чечен йоча кодеш йылт шкетын
Иктӱкан туддеке лишемеш
Чодырасе олма саскан ю тамже семын.
Канде имне-влак ош мландеш тулат
1.Канде имне-влак ош мландыште кудалыштыт
Тӱрлеман тӧрза серга дене волгалтше ял воктене
Каналташ шогалыт
Пурлалыт шудым да пӧрдалыт
Мындырланен
Ош ошмаште.
Вара угыч пӱргалын южым
Корнышко тарванат. Туп валнышт шулдырдымо кайык-влак
Чоҥештылыт. Пуйто чодырасе ир олман
Пӱсӧ лышташлаже
Мардежыште иеш
2. Канде имне-влакын тупыштышт
Пушыш шинчын колызо-влак лӱҥгалтыт
Мардежоҥан карап-влак ийыт, вате-влакше пуйто
Чай самбар. Куштышо йоча-влакын
Шоҥешталтше воштылмышт йырым-ваш йоҥга.
Изи эрге эҥер савыртышыште
Теҥызлан тупынь шинчын
Каура шиялтышыж ден шокталта.
Йомшо муро
Кугу эҥер серыште
Семмастар кычалеш
Мут-влакым
А мут-влак велалтыныт
Сӧрем шудо ӱмбаке.
Кавасе маска – эҥер серыште
Иктӱканла тылзе койын
Эҥерыште шып ийын
Шыркамам чиялше чодырасе каза
Шем йӱдын шинчажым йӧратен шынден.
Тыге пеледше серышке
Кава гычын волат
Маскаиге-влак
Лӱҥгалтше
Шӧртньӧ шепкашке.
Таирын шылтыме йомакше
Палет мо,
Молан кеҥеж еда йоча-влак
Чодырасе аланын пеледышым кӱрын
Вуйшӱдышым пидын
Кудалтат
Таир ерын ший толкын ӱмбаке?
Таир ер пундаште ила изи ӱдыр
Тудын акрет годсек шортмыжо дене
Шочын тиде ер.
Но молан ӱдыр шортмым
Мучашдымын ойганыше чонжым
Огеш шарне нигӧ
Эсогыл Таир ер!
Кас кечын йоммыж годым
Таир ер пога аршашым
Да сылнештара шӱешыже.
Мӧршудым
Вуйышкыжо пыштымек
Вашлиеш Иктӱканым.
Тыге Таир ӱдыр Иктӱкан ӱмбалне
Ужар олык мучко кудалышт модеш.
Чон йӱкшӧ шарла мландывалне
Ты сем ден рӱпшалтын мӧр гай тамле омо ден
Йоча-влак малат
Йыван ден кайык
Изи курык марий,
Мардеж койышан Йыван
Юлын ошман серышкыже лектын
Сӱретлен вӱдкайыкым да тудлан каласен:
— Чоҥеште касвелыш, чоҥеште эрвелыш!
Увер ден чылашт деке шу:
Изи Йыван вуча
Кугу тумо йымалне.
Йыван мошта имньым кушкыж кудалышт да
Шокталтен рия-рия шӱвырым.
Муралта гын мурым Йыван
Модыкта чондам ир кайыкла.
Урал курыкысо рывыж
Кугу Урал ӱмбалне уло изи курык
Поп лӱман
Мардежым кушкыж тушко миенам.
Тып-тывыдоп-тывыдоп!
Шым тӱжем ий ожно
Тул рывыж тушто пыжашым оптен.
Тудын игыже таче илат Лапландийыште,
Тиде чыным огеш лий мондаш.
Тӱрлеман тӧрза серга шеҥгелне
Тӱрлеман тӧрза серга шеҥгелне
Пеледышан шовыч шылме верыште
Юл кычалеш шке лӱмжым.
Шонанпылым куышо
1. Юл йогынын кукшо серышкыже лектын
Ӱшык верыште
Шинча ӱдырамаш – Салика.
Тувыр-шовыржо кумыж, ӱпшӧ пыл
Шӱйыштыжо чылдыр-чылдыр ший гай ий аршаш.
Тудо вынер куэм семын куа шонанпылым
Тӱтырам кучылтеш тӱсйогынын сотыжо семын
Вӱдкайыкын лӱмдымӧ ойгышкыжо велын.
2. Пашам мучашлымек, кавам кокыте шелын
Ӱдырамаш шонанпылым
лупшалын
Корка шӱдырын ваче ӱмбакше
Да каен.
Мӱндыркӧ-мӱндырк эртен, тымыкыш вӱдылт
Пычкемыш серын волгыдышко савырнен
Пич серын ош куэран чодыраж гае лӱҥген.
Кайыкыш савырныше ӱдыр нерген
1. Илен улмаш мотор марий ӱдыр Чачавий.
Князь налнеже улмаш тудым марлан
Шып ойлен:
— Пуэм тылат чыла, мо мыйын уло
Да шӱмемым.
Но лӱмет, Чачавий, тынар ӧрыктарыше. Садлан
Сӱан модмо кечын тылат
У лӱмым, таҥем, пӧлеклем.
2. Сӱан кас лишемын.
Юл йогын агур гыч кынелын у кече.
Ковыж семын йоҥген ужар шудо. Сер тӱрышкӧ
Ӱдыр вашкен,
Вуйшӱдыш пеледыш волгалтын.
3. Шеҥгек ончалде, тура серын юж помышыш
Ӱдыр шуҥгалтын
Да кайык семын нӧлталт кече деке
Куэрын ӱмбач чоҥештен.
Алят ужар оҥан киса-влак
Эҥерыште вычыматат: Чачавий, Чачавий.
В.Гаврилова ден З.Дудина
кусареныт.
MariUver 
http://www.zojadudina.ru/mutlanymash/leena-laulajajnen-2/
Ленна Лаулаяйнен марий калыкын кугу йолташыже ыле, узьмакыште лийже. Башкирийыш толын коштмыжо годым тудым Бирскыште чаплын, пайрем семын вашлийна. Бирск ГДК-ште Леенан марийвлак дене вашлиймашыже эртыш, вара Леенан Бирск Марий ушем ден КПСС Бирск райкомын представительышт дене вашлиймаш да кас кочкыш рестораныште шуйныш. Леена Лаулаяйнен мыйын почеламутвлакым ончал лектын, иктыжым финн йылмыш кусарен да мыйым Финляндийыш писатель съездыш у’жаш со’рен. Финляндийышке писатель сьездыш кок ен’лан мияш у’жмаш Уфашке толын, но мылам каласен огытыл. Писательвлакын погынымашкышт Финляндийыш башкырт чиновник миен коштын.
Марий калыкым пагалыше да кӱкшын аклыше Айдемын уке лиймыже дене меат чотак мӧҥештына. Тыгай айдеме-влаклан, суап пашаштым аклен, вуйнам савена да тауштена.
Кийыме мландет мамык гай пушкыдо лийже, пагалыме Леена.
«Марий ушемын» еҥже-влакат ты йомдарымаш верч чот ойгырат да лишыл еҥже-влаклан чаманымашым каласат.
Вет Леена Лаулаяйненын кылже марий мер пашаеҥ-влак денат пеҥгыде ыле.
Леена Лаулайнен доно 1992 ин 2 сентябрьын вӓшлинӓм ыльы, тӹнӓм эче мӹлӓнем тӹдӹ афтограф доно ӹшке ямак книгӓжӹм моло пуш, кыдым кӹзӹтат перегем.Пиш шӹмӓ дӓ пуры кымылан ӹдӹрӓмӓш. Сагажы эче Валери Аликоват тӹнам толын..Мӓ, рвезӹ кырык-мары поэт-писательвлӓ: Виталий Петухов, Владислав Самойлов, Михаил Кудряшов, Чораш Серге да Ондрин Валька Леена доно «Йошкар-Ола» гостиницыштӹ йӹргешкӹ стӧл йӹр кужы жеп шӹнзӹшнӓ дӓ туан сӹлнӹшаянан у йогывлӓ гишӓн дӓ вашталтмашвлӓ гишӓнӓт хытырышна.Ӹнде шукы жеп эртен кеш, теве шукынок тӹ рвезӹвлӓ ӹнде сагана агылеп, кекӹш сӓрнӓлтӹн, тагышкы, вес сӓндӓлӹкӹш чонгештен кевӹ….
Леена Лауляйнен 1989 ин Цикмӓ халаштышы этнографический музейӹшкӓт толын ыльы, тӹдӹм кырык-марывлӓ пиш шокшын вӓшлинӹт, а вара эче кокшӹ ганӓ 1992 ин Йошкар-Олаш толмыкыжы, мӹнят тӹдӹн доно пӓлӹмӹ линам.Леена мӹланем токо лӓкмӹ ӹшке книгӓжӹм автограф доно тӹнӓм кычыктыш. Мӓ, кырык мары ӹрвезӹвлӓ: Виталий Петухов,Михаил Кудряшов, Владислав Самойлов, Чораш Серге дӓ мӹньӹ, Ондрин Валька, «Йошкар-Ола» унагудын люкс номерӹштӹжӹ йӹргешкӹ стӧлӹм ӹштенна да пиш кужын литературы йогывлӓ, вашталтмашвлӓ дӓ сӹлнӹшаянам уэмдӹмы гишан тӹнӓм попеннӓ.Леена Ляулайнен ӹшкежӹ кымдыкеш пиш пӓлӹмӹ сирӹзӹ ылеш гӹнят, мӓ анзылнына пиш простан ӹшкӹмжӹм кычыш, марынвлӓ докы пиш пуры кымылым анжыктыш.
…Ӹнде тевеш, иктӹ паштек весӹ яжо тӓнгвланӓ кеквлӓ ганьы тагыш- ӓнят чонгештевӹ… но нӹнӹм мӓ курымок ӓшӹндӓренӓ лиэш.