Кугечым кузе эртареныт

Урал марий-влакын таче кушкыжмын Кугече арняшт тӱҥалеш. Кузерак вара тудым эртареныт, могай кечын мом ыштеныт, ӱлнӧ лудса.

Текстым Марина Сташкинан «КонтактЫште» мервотышто вераҥдыме сӱретлаж гыч налме да изиш тӧрлатыме. Могай книга гыч сӱрет-влак MariUver ок пале.

Кушкыжмо

Пайрем тӱҥалме кече. Пӧртым, оралтым эрыктат. Коҥгаш олтат, кугу шыл когыльым, шаҥгам стряпатлат. Мончаш олтат. Колышо родо-тукымлан мончаште чылан пурен лекме деч вара вӱдым, коркам шынден кодат, выньыкым пыштат.

Вӱргече

Ойӧрым шуктымо кече. Кечывал марте коҥгаш олташ, тулым чӱкташ, эрдене кочкаш, ӱпым шераш, пошкудо деке унала пураш да шке суртышкат пурташ ок лий: колыштдымо еҥын сурткайыкше пытен кертеш але осал мардеж пакча кӧргым тӱка маныт.

Тиде кечын эрдене эрак вӱд тӱрыш пар ведра дене вӱдлан волат. Вӱд авалан пӧлеклан оксам, иктаж-могай шере кочышым налыт (печене, кампет), мелнам да йодмо годым вӱдыш солат. Вӱд коштал налме деч ончыч копа дене вӱдым кум гана кок могырыш солалтат да вара шӱргым кум гана шӱялтат. Вара кече лекме могырыш чурий дене ончен шогалыт, кумалме мутым пелештат, вӱдыш оксам солат. Вӱдым коштал налмек, мӧҥгыш кондат, омса кылым, тӧрза яндам шӱялтат, пӧрт лукымат чывылташ лиеш, вольыкланат чӱчыктат. Тиде кондымо вӱдым ик ий аралат вес ий Кугече марте. Йӧсӧ годым, черланыме годым тиде вӱдым кучылташ лиеш, тудо юзо виян маныт. Тиде вӱд дене уло еш эрдене мушкылтеш. Капка ӱмбак аралтышым — шайтан шуарвондо укш-влакым пыштат, пӧрт йыр кум ияш маке нӧшмым шават. Варашыжым оксам эше шотлат.

Изарня

Тиде кечын сий-кочкышым ямдылат. Эн тӱҥжӧ муным шоган шӱм дене чиялтат. Еш дене чумырген шке колышо родо-тукымым уштат, сийлат.

Кугарня

Тиде кечын вӱдым таве гыч, памаш гыч, вӱд тӱр гычат налаш ок лий. Тиде кечын самырык-влак уремыште тӱрлӧ модыш дене модыныт, лӱмын тиде кечылан лӱҥгалтышым сакеныт да лӱҥгалтеныт.

Шуматкече

Тиде кечын кечывал марте нимом ышташ ок лий. Кечывал деч вара кас велеш пӧртым эрыктат. Кугу сомылым тиде кечын огыт ыште. Кумалме кочышым рушарнялан ямдылат.

Рушарня

Кугече кечын — эр кечын модын лекмым ужаш вашкеныт, тудым ончен куаненыт. Тиде кечын эрденак мончаш олтат, яндар ош вургемым чият да сий-кочыш дене Юмым удылыт.

Шочмо

Юмын каныме кече маныт. Тиде кечын Юмо лӱмым ойлаш огеш лий, тудо сырен кертеш маныт. Ожно тиде кечын Ташлама йӱмаш эртаралтын.

MariUver

Фото: Марина Сташкина, uralmary.smerty.net