Кок äрня перви Таллиннӹштӹ эстон йӹлмӹ гӹц кырык марлашкы сäрӹмӹ “Шӹмшӹ тыр шошым” романын презентацижӹ эртен.
Романын авторжы Вийви Луйк (ш.1946), сäрӹзӹ ти корнывлäм сирӹшӹ. Вийви Луйк кӹзӹтшӹ эстон сӹлнӹшаяшты кымдан пäлӹмӹ лӹм. Сирӹзӹ карьерӹжӹм 1960-шы ивлäн тӹнгäлӹн. Тӹдӹн модернисм шӱлӹшäн лыдышвлäжӹм лыдшывлä пиш мелӹн вäшлинӹт.
“Шӹмшӹ тыр шошым” роман постмодернизм йöн доно сирӹмӹ дä лäкмӹжӹ паштек литература йӹргецвлäштӹ кого интересӹм дä махань-шон хытырымашвлäм понгыжтарен.
Шаненä, кырык марла лыдшывлääт ти пäшäм кымылынок лыдаш тӹнгäлӹт. Ти роман, лӹмӹнок сирӹзӹн пäшäжӹ гишäн шаныкалышы сäмӹрӹк авторвлäлäн керäл лин кердеш.
“Шӹмшӹ тыр шошым” Вийви Луйкын сек яжо романешӹжӹ шотлалтеш. Романышты лиäлтмäшвлä изи ӹдӹрäшӹн кечӹ йӹдеäш йыштылмыжы доно кӹлдäлтӹнӹт дä ти ӹдӹрäшӹн анжалтышыжы гач пуалтыт. Мам тӹдӹ ужеш, мам ӹштä, кыце кого эдемвлäм ынгыла – цилä тидӹм автор книгäн корнывлäшкӹжӹ сирä. Роман тамахань магический шӱлӹшäн ылеш, лыдаш тӹнгäлäтäт, öрдӹшкӹ тидӹм пиштӹмӹ ак шо, мам ӹдӹрäш эче шанен лыктеш, тидӹм пäлӹмӹ дä седӹндонат вес ӹлӹштäшӹм шäргäлмӹ шоэш. Ӹнянем, ти романым кырык марла лыдшывлä мелӹн вäшлит, тӹдӹн докы кыце когораквлäн, тенгеок сäмӹрӹк лыдшывлäнäт интересӹштӹ лäктеш.
Романын презентацижӹ Эстон Йӹлмӹ дä Сӹлнӹшая институтын актовый залыштыжы “Финн-угр йӹлмӹвлäн лексикографи” лӹмäн семинар годым эртен. Презенаци айошты шукы хына ылын, Марий Эл гӹц, шамаклан, МарНИИ гӹц Валери Вершинин, сäрӹзӹлäн лӹмӹнок кымылангдымы шамакым келесäш манын, Эстон Сирӹзӹ Ушемӹн вуйлатышыжы Карл Мартин Синийäрв, Роднык Халыквлäн Программым вуйлатышы Комисси гӹц доцент Тыну Сейленталь, Фенно-Угри Фонд гӹц Яак Прозес, Эстон Йӹлмӹ дä Литература инсититут гӹц Маргит Лангемеэтс, Эстоништӹш марынвлäн лӹм доно юрист Валери Гимаев толыныт.
Вийви Луйк кӹзӹт Ригашты, Эстонин посолын вäтӹжӹ семӹнь ылешäт, ти презентацишкӹ толын кердде. Тӹдӹн доно шошым вäлиäш хытырен нäлӹннä. Айо вадын книгä выжалымашымат эртäрӹмӹ.
Презентаци годым хынавлä кырык марынвлä гишäн шайыштшы фотоанжыктымашым ужын кердӹнӹт, кыды октябрь тӹлзӹн Хельсинкиштӹ ылын.
Презентаци пиш яжо шӱлӹш доно эртен, хынавлä сӹлнӹшая дä марынвлä дон эстонвлä лошты культура пäшäн кемӹжӹ гишäн шаявлäм колыштмы гӹц пасна, косирӹн леведмӹ стöл вӹлнӹшӹ тотлы качкышвлäмäт тотешт кердӹнӹт.
Ӹнянӹмӹ шоэш, марынвлä дон эстонвлä лошты анзыкылажымат сӹлнӹшая кӹлвä ӹнянӹн дä цаткыдын виäнгӹт лиэш, вет сäрӹмӹ пäшäвлä гӹц пасна ик сӹлнӹшаяат виäн ак керд.
“Шӹмшӹ тыр шошымым” кырык марла сäрäш дä книгä семӹнь лыкташ Эстон Культура Капитал дон Роднык Халыквлäн Программа дä Тартуштышы Марынвлäн Ушем палшенӹт. Нӹнӹлäн кого тау.
Книгäм “Сарта” книгä лыкмаш лыктын, кыды тене, 2008-шӹ ин техень книгäвлäм лыктын: Вäйнö Линна “Пäлӹдӹмӹ Салтак”, Вийви Луйк “Шӹмшӹ тыр шошым”, Антуан де Сент-Экзепюри “Изи Принц”. Книгäвлä доно интересуялтшывлä MariUver-ӹш сирен колтен кердӹт.
Валери Аликов
Авторын фотовлä:
Доцент Тыну Сейленталь 2008 ин финн-угр йӹлмӹвлäш сäрӹмӹ литеаратура премим увертäрä
Эстоништӹш марынвлäн лӹм доно юрист Валери Гимаев пуры шаяжым попа
Седӹ, кыце вара айо годым ат кушталты. Анзылны философи доктор Свен-Эерик Соосаар, кыды кӹзӹтшӹ Эстоништӹ сек кого мары йӹлмӹ специалист
MariUver 
Shala Valeri! Pashaet pakylazhat ashnyzhy!
Shälä! Kogo tau. Sogonet shozhy!
Шäлä! Иргодым 05 декабрьын Йошкар-Олашты Мары Сирӹзӹвлäн сьездышты пачылтеш. Сентябрьӹн тӹштӹ Финн-угр Сирӹзӹвлäн конгрессӹштӹ эртен, кышты шая кӹзӹтшӹ мары литература гишäнäт кен. Мары литературышты кӹзӹт яргата авторвлä уке ылыт манын, тӹштӹ специалиствлä келесенӹт. Кыце ти кризис гӹц мары сирӹзӹвлä лäктäш шанат? Кыце кугижäнӹш сирӹзӹвлäлäн палшаш тӹнгäлеш? Стипендивлä дон грантвлäм пуен дä книгäвлäм лыкташ палшен? Кыце ти шотышты сäмӹрӹк авторвлä? Седӹ, вес йӹлмӹвлä гӹцäт шукыракым сäрӹде ак ли, вес йӹлмӹвлä доно сирӹшӹ авторвлä донат цаткыдырак кӹлвлä келӹт. А тенге, шотеш пиштӹмӹ сирӹзӹвлä, пäшäдä ашныжы. Мä тä гӹцдä у книгäвлäм вычена.