Венгр Америкыште марий-влакым шымлен

Томаш Шӓбӧк Венгрийыште шочшо америкысе семиотик да йылмызе лийын, биосемиотикылан негызым пыштен. Тудо марий-влакымат шымлен.

Томаш Шӓбӧк (1920-2001) Венгрийын рӱдолаштыже Будапештыште 1920 ийын 8 ноябрьыште шочын. Лӱмжӧ венгрла Sebők Tamás возалтеш, «шӓбӧӧк томааш» семын йоҥга. Англичанла Thomas Albert Sebeok сералтеш, рушла Томас Шебёк але Себеок.

17 ияш Ушымо Штатлаш илаш куснен да 1944 ийыште АУШ-ын гражданинже лиеш. 1941 ийыште Чикаго университетыште бакалавр степеньым налеш да 1943 ийыште антропологий йылмышанчын магистрже лиеш. 1945 ийыште Принстон университетыште докторлык пашажым арала. Диссертаций темыже финн да венгр падеж системе-влак нерген лийын.

1943 ийыште Блумингтон олаште Индиана университетыште пашам ышташ тӱҥалеш. Тушто тудо урал да алтай шымлымаш кафедрым чумыраш полша.

Т. Шӓбӧк марий фольклорым, юмыйӱлам да йылмымат лончылын. Тыге 1949 да 1959 ийлаште марий мурылан пӧлеклалтше кок статьяже лектын:

Sebeok, Thomas A.; Lane, Evelyn (1949). «The Cheremis Folksong: A Soviet Viewpoint». The Slavonic and East European Review. 28 (70): 139–151.

Sebeok, Thomas A. (1959). «Folksong Viewed as Code and Message. A Cheremis Sonnet». Anthropos. 54 (1/2): 141–153.

Шанчыеҥ марий юмыйӱлам шымлымашкат кугу надырым пыштен. Тудо Фрэнсис Ингерманн дене пырля руш, марий, финн, венгр да немыч шымлызе-влакын пашаштым иктешлен 1956 ийыште «Черемис-влакым шымлымаш: Умылаш лийдыме», рушла «Исследования черемис: Сверхъестественное», книгам англичанла савыктен луктын:

Sebeok, Thomas A.; Ingemann, Frances J. (1956). «Studies in cheremis: supernatural».

Тушто тудо марий-влакын юмылан ӱшаныме радамым ончыкта, марий юмо, тӱрлӧ шӱлыш-влакым иктыш чумырен шкешотан энциклопедийым ыштен.

Консультант семын эрвел марий Иван Евский лийын. Тудо Кокымшо тӱнямбал сар годым пленыш логалын, американ зонышто лийын да вара АУШ-ко колтымо лийын.

Книгам pdf-файл семын тыште муыда >>

Тыгак тиде кок шанчызе 1961 ийыште «Эрвел черемис йылмым тунемме книга: фонологий, грамматике, текст да мутер» пашам савыктеныт:

Sebeok, Thomas A.; Ingemann, Frances J. (1961). «An eastern Cheremis manual: phonology, grammar, texts and glossary».

Книгам pdf-файл семын тыште муыда >>

MariUver

АУШ — Америкын Ушымо Штатше-влак, рушла США