Изи годым кажне еҥ, очыни, «кеч ик гана да киношто модын ончышаш ыле» манын шоналтен. Да, ош тӱням ужмеке, икмыняр пагыт гыч мландын пеҥгыдылыкшым шижме деч вара йоча эн ончычак кӧ лияш кумылан улмыж дене палдара. 1941 ий 23 майыште Волжский районысо Сотнур селаште шочшо, икмыняр жап гыч Звенигово районысо Эсмекплякыш коча-коваж деке илаш куснышо да верысе школышто тунемше Валентина Смирнова (снимкыште) «Кӧ лияш шонет?» темылан сочиненийыштыже киноактриса манын возен. Тыге ӱдырын койдарчык лӱмжӧ шочын. Да тунам иктат шоналтен кертын огыл: ончыкшым тиде шонымаш илышыш шыҥдаралтеш да ты лӱмат сулымо лиеш.
Валентина Васильевна Смирнова Россий кӱкшытысӧ икмыняр фильмыште тӱрлӧ сынан рольым чоҥен. Икымше гана М.Горький лӱмеш киностудийын Ялтысе филиалжын сниматлыме «Мраморный дом» фильмысе эпизодышто модын. Тыге тудлан «Ленфильм», «Беларусьфильм», А.П.Довженко лӱмеш студийлаште пашам ышташ логалын. Теве «В лесах под Ковелем» фильмыште Дарьян рольжым чоҥен, «Сквозь огонь» картиныште партизанка Анна лийын. Умбакыжым «Сказка о звездном мальчике», «Свидетель», «Подсудимый», «Опыт бреда любовного очарования», «Снежный человек», «Улица разбитых фонарей»… Шукерте огыл «Человек из ларца» сериалыште сниматлалтын. Каласыман: «Опыт бреда любовного очарования» фильмыште Валентина Смирнова икмыняр мутым марла ойлен.
А чылажат Марий кундемысе культпросветучилище гыч тӱҥалын. Самырык еҥын кугу шонымашыже тиде тунемме верыште дипломым аралыдеак Москошко наҥгаен. Тудо ГИТИС-ыш пураш шонен. Тыгодым ӱдырлан тушто мӧҥгеш Йошкар-Олашке пӧртылаш каҥашым пуэныт, вет тунам лачак Марий студийым погеныт. Тыге Валентина, республикыш толмеке, училищыште экзаменым кучен, дипломым налын да ГИТИС-ыш пураш конкурсым эртен. Вич ий гыч тудо моло самырык марий артист дене пырля М.Шкетан лӱмеш театрыште пашам ышташ тӱҥалын. Вара Арзамасысе, Уссурийскысе, Сыктывкарысе, Тобольскысо да моло оласе театрлаште тыршен. 1979 ийыште Санкт-Петербургыш илаш куснен да тушанак лакемын, эргым ончен куштен.
Ӱдырамашын илыш корныжо тӱрлӧ шӧрынан да нелытан. Мутлан, тудо 1990 ийым тачат чон вургыж шарна. Тунам Марий калыкын Погынжо лийын. Тушко Валентина Васильевнат вашкен, но шкетын огыл – сумкаштыже илыш дене чеверласыше аважын ломыжшо дене ате шинчен. Тыге ӱдырамаш лишыл еҥжым Эсмекпляк шӱгарлаш тоен. Теве ынде тусо библиотека аважын лӱмжым нумалеш, вет Анастасия Федоровна Мочалова Марий республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже лийын. Шукерте огыл тудлан шочмо кундемыштыже мемориал оҥам сакалтеныт. А Валентина ӱдыржӧ 2007 ийыште Марий Эл Республикын сулло артисткыже чап лӱмым сулен. Тыгай еҥ-влак дене ме кугешнышаш улына!
Мутат уке, кугу шонымашым нимоат ок чактаре. Валентина Смирнова у деч у рольым чоҥа да шочмо вер-шӧржым, марий калыкым чапландара, а шкеже йӧн лекме семын Марий кундемышкак вашка.
Эльвира Куклина
Налмывер: «Кугарня» газет